Sluisconstructie (energie)
Laatst bijgewerkt: 18-11-2025
Definitie
Een sluisconstructie in de context van energie verwijst naar een waterbouwkundig kunstwerk dat, naast zijn primaire functies zoals waterkering of scheepvaart, is ontworpen om hydro-elektrische energie op te wekken door gebruik te maken van hoogteverschillen of de stroming van water.
Omschrijving
Sluisconstructies zijn traditioneel ontworpen voor waterregulatie, scheepvaartverkeer en waterkering. In de context van energieopwekking worden deze constructies geïntegreerd met systemen die de potentiële of kinetische energie van water omzetten in elektriciteit. Dit gebeurt veelal in waterkrachtcentrales die deel uitmaken van sluis- en stuwcomplexen. De constructie omvat specifieke bouwkundige elementen zoals inlaatconstructies, turbinekamers, en afvoerkanalen, die het water gecontroleerd door turbines leiden. Deze turbines, zoals Archimedesschroeven of Francis- en Kaplanturbines, drijven generatoren aan die vervolgens groene stroom produceren. Naast de stroomopwekking behouden deze constructies vaak hun oorspronkelijke functies voor waterbeheer en scheepvaart.
Werking en Toepassingen in Waterkrachtcentrales
De werking van een sluisconstructie voor energieopwekking is gebaseerd op het benutten van het verval (hoogteverschil) of de stroomsnelheid van het water. Bij sluizen kan dit verval ontstaan door verschillen in waterpeil tussen twee waterwegen, of door pompsystemen die water naar een hoger gelegen bekken verplaatsen in tijden van lage energievraag, om het vervolgens bij hoge vraag via turbines te laten terugstromen (pompaccumulatiecentrales) [cite: 6, 10, 13 (from previous search)]. De bouwkundige componenten van dergelijke constructies omvatten robuuste betonwerken voor de fundering, waterdichte sluishoofden met deursponningen en inlaatconstructies voor de regeling van water. Voorbeelden in Nederland zijn te vinden bij de sluis- en stuwcomplexen Hagestein, Amerongen, Linne en Lith, die in staat zijn om aanzienlijke hoeveelheden groene energie op te wekken [cite: 5 (from previous search)]. Ook de waterkrachtcentrale bij Sluis 15 in Nederweert is een voorbeeld waar waterkracht wordt benut. In België worden op het Albertkanaal gecombineerde pomp- en waterkrachtcentrales bij sluizen gebouwd om zowel waterverlies te beperken als groene stroom op te wekken.
Gebruikte bronnen: